Başarılı Stres Yönetimi İçin Yapılması Gerekenler

Günlük rutinimizdeki koşuşturmalardan dolayı stresli hissetmeniz gayet normal bir durumdur. Bazen stres seviyenizi azaltmak için yapabileceğiniz hiçbir şey yokmuş gibi görünebilir ve bu durum sizde umutsuzluk yaratabilir. Bir yandan evdeki sorumluluklarınız, bir yandan kariyer ve iş yükünüz, belki eğitim, ödemeler, faturalar derken işin içinden çıkamayacakmış gibi bunalmış hissedebilirsiniz. Ama aslında hayatınızın tüm kontrolü sizdedir sadece siz bunun farkında değilsinizdir. Basit bir farkındalıkla bütün bu stresi kontrol altına alabilir ve ona hükmedebilirsiniz.
Stresinizi yönetebilmek için öncelikle bütün sorumluluğu almanız gerekmektedir. Programınızı, duygu ve düşüncelerinizi, sorunlarla başa çıkma yöntemlerinizi bilmek, onların farkında olmak ve buna uygun taktikler geliştirmek stresi yönetme de size yardımcı olabilecek ilk adımdır. Çünkü stres yönetimi için öncelikle stresin kaynaklarını bilmek ve bunları tanımak gereklidir. Siz de stres yaratan şeyleri bulmak hemen her zaman çok kolay olmayabilir. Çünkü bu stresin altında pek çok neden yatıyor olabilir. Bu konuda kendinize dürüst ve samimi olabilmeniz çok önemlidir. Sizi strese sokan durumu gerçek anlamda tanımlayabilmek için alışkanlıklarınıza, hoşlanmadıklarınıza ve neyi yapıp neyi yapmamak için bahaneler uydurduğunuza odaklanabilirsiniz. Sonuçları mutlaka yazarak çalışın, kendinize bu konuda sorular sorun ve cevapları yazıp bunların üstüne detaylıca düşünün.
Stresinizin gerçek sebeplerini tanımladıktan sonra sizi nelerin rahatsız ettiğini, nelerden mutsuz olduğunuzu bulur ve stresinizle yüzleşmek için hazır hale gelmiş olursunuz. Çoğu zaman yolunda gitmeyen bir ilişki, çalışmaktan mutlu olmadığınız bir iş, sizden sürekli kapasitenizin üstünde iş yapmanızı bekleyen bir patron, başa çıkmakta zorlandığınız ailevi problemler ya da sadece özgüveninizi yetersiz hissetmek stres yaşamanıza sebep olabilir. Çoğu kişi aslında sevmedikleri şeyleri yapmak zorunda olduğu için stres yaşadığının farkında olmaz. Birçok kişi de stresle başa çıkabilmenin yollarını keşfetmiş ve uygulayarak stres yönetimlerini uygulamaktadırlar.
Stresle başa çıkabilmek için uyguladığımız her yöntem sağlıklı değildir. Bize iyi geldiğini düşünerek yaptığımız her şey stresimizi azaltmış gibi gözükse de aslında geçici çözümler olarak adlandırılır. Sağlıksız çözümler dediğimiz şeylerden bahsedecek olursak; Sigara içmek, kendimizi alkole vermek, televizyon ya da bilgisayarın önünde saatlerce vakit geçirmek ya çok yemek ya da hiç yememek, doktor kontrolünde olmadan ilaç kullanmak, çok fazla uyumak, sorunlarla yüzleşmekten kaçmak için içe kapanmak, öfke ve sinirinizi başkalarından çıkarmak vb. şeyler aslında stresle başa çıkabilmek için bulduğunuzu sandığınız ama geçici rahatlama sağlayan, sağlıksız yöntemlerdir ve uzun vadede size çok zarar erir.
Eğer ki siz de stresle başa çıkabilmenin yollarını yukarıdaki yöntemlerde bulduğunuzu sanıyorsanız kendinize daha fazla zarar vermeden buna bir dur diyerek sağlıklı yöntemler için harekete geçebilirsiniz. Stresi yaratan durumu tanıdıktan sonra sırada ne yapacağınıza karar verme aşaması vardır. Ya sebepten kaçın ya değiştirin ya kendinize göre uyarlayın ya da onu kabul edin. Stresin çözümü herkes için aynı yöntemle sınırlı değildir ve herkes için farklıdır. O yüzden farklı teknikler ve stratejiler deneyerek çözümü bulma şansınızı arttırın.
Yukarıda saydığımız 4 yöntemden en sağlıksız olanı kaçmaktır. Stresi yaratan faktörlerden kaçmak aslında yapılacak en sağlıksız tercihtir. Zaten bütün streslerden kaçabilmeniz mümkün değildir, elbet ele almanız gerekecek streslerle karşı karşıya da kalacağınız zamanlar olacaktır. Bu yüzden, üzerine gitmeye çalışın.
Öncelikle, sınırlarınızı bilin, onlara sadık kalın ve ‘’Hayır’’ demeyi öğrenin. Almayı istediğiniz sorumlulukları üzerinize alın, almak istemediklerinizi reddedin. Çünkü istemeden aldığını ya da kapasitenizi aşacak her şey daha çok stres getirecek birer faktördür. Bir diğer yapmanız gereken şey ise sizi strese sokan insanlardan uzak durmaya çalışın. Eğer ki stresinizin sebebinin etrafınızdaki kişiler olduğunu fark ettiyseniz ve aranızdaki ilişkiyi tersine çeviremiyor ve bu durumu düzeltemiyorsanız en güzeli onunla olan ilişkinizi sınırlandırmak ya da ilişkinizi tamamen kopartmaktır. Ayrıca sizi üzen ya da geren her ne varsa onlara bir süre arkanızı dönün. Mesela haber izlemek, sosyal medyada gezinmek ya da arkadaşlarla dedikodu yapmak gibi. Hayatınızın kontrolünü kendi elinize alın.
Eğer ki stresli durumu egale edemiyor bunu görmezden gelemiyorsanız bu durumu değiştirmeye çalışın. Bu değişimler de genellikle duygu ve düşüncelerimiz üzerinde olur. Mesela bir şey ya da biri sizi rahatsız ediyorsa ona saygılı ve açık bir dille duygularınızı ifade edin. Eğer ki duygularınızı saklar ve hiçbir şey yokmuş gibi davranmaya devam ederseniz bu sadece stresiniz arttırır. Zamanınızı daha iyi yönetmeye çalışın. Kötü zaman yönetimi sizi çok daha fazla strese sokabilir. Planlarınızı önceden yapar ve onlara uyarsanız, içinde bulunduğunuz stres düzeyini değiştirebilirsiniz.
Ayrıca stresi azaltmak için yürüyüş yapmak, doğada vakit geçirmek, hobilerle uğraşmak, masaj yaptırmak, sıcak duş almak, seyahate çıkmak, erken kalkmak, spor yapmak, müzik dinlemek ve komedi filmleri izlemek gibi aktiviteler de işe yarayan yöntemlerdendir. Unutmayın yapmayı istemediğiniz şeyler, görüşmek istemediğiniz kişiler, içinde bulunmak istemediğiniz durumlar sadece ve sadece stresinizi arttırır ve size pozitif bir yarar sağlamazlar. Bu yüzden kendi hayatınızın kontrolünü başlarına bırakmayın, direksiyona geçin ve kendi hayatınızı kendiniz yönetin.

4- Kendime Güvenmiyorum. Nasıl Üstesinden Gelebilirim?
Ya istediğim işi alamazsam, ya o kız/erkek de benim ondan hoşlandığım gibi benden hoşlanmıyorsa, ben bu konuşmayı nasıl yapacağım, bence benden çok daha iyilerine layık o yüzden beni bırakacak, ben kesin bu işi beceremem, ya bu kadar çalışmama rağmen sınavı kazanamazsam, her şeyi elime yüzüme bulaştırdım, sanırım kovulacağım. Bütün bu cümleler size de tanıdık geliyor mu? Bütün bu cümlelerin alt yapısında yatan tek bir neden var ‘’kendine güven eksikliği’’
Kendinize güvenmemek, kendi potansiyelinize ket vuran, aslında yapabileceğiniz birçok şey için sizi engelleyen, kendinizi göstermenizi ve mutlu olmanızı engelleyen kişinin kendini yanlış yorumlaması durumudur. Kişi bazen kendini o kadar değersizleştirir ki elde ettiği ya da sahip olduğu şeylere tesadüfen ulaştığına inanır. Bunların hepsinin temelinde özgüveni ve kendine güveni etkileyen bir faktör bulunmaktadır. Çünkü her biri eşsiz yaratılmış insanlar neden kendilerinin değersiz olduklarını düşünsünler ki değil mi?
Kendine güvenmek yine kişinin kendi kendine de başarabileceği bir şeydir aslında. Kendinizde eksik ya da yetersiz gördüğünüz şeyleri belirledikten sonra gerçekten o konularda yetersiz olup olmadığınıza bakabilir ve kendinizle ilgili yanlış bir algınız varsa bunu düzeltebilirsiniz. Kendinize güvenmekle ilgili yapabileceğiniz birkaç çalışmayı aşağıda sizler için derlemeye çalıştık;
Korkularınız yüzünden kendilerinize güvenmiyor olabilirsiniz. Başarı ya da başarısızlıktan ya da her ikisinden korkuyor olabilirsiniz. Öncelikle yapacağınız herhangi bir şeyin güvenli olduğunu düşünün ve bu korkuyu yenmeye çalışın. Örnek vermek gerekirse, o kızla- ya da erkekle bir ilişki yaşamak güvenli, kendimi onun yanında güvenli hissedebilirim. Sosyal olmak güvenlidir, kendimi güvende hissedebilirim. Bunu istemek ve almak güvenli alabilirim ve yapabilirim. Burada konuşmak güvenli, hiçbir şey olmayacak gibi düşünerek ilk adımı atabilirsiniz.
Kendinize güveniniz olmadığında başarı olasılığınızı düşünmek sizin için zor olabilir. Ama yine de hayal etmezseniz, istediğiniz şeye de ulaşamazsınız. Bununla birlikte hayatınıza ya olursa soru ekini ekleyebilir ve kendinize bambaşka bir pencere atabilirsiniz. Ya bu işi gerçekten başarabilirsem, Ya o da beni seviyorsa, Ya bu sayede gerçekten zayıflarsam, Ya istediğim okulu kazanırsam? Bu soru eki sayesinde kendi içinizde yarattığınız tıkanıklığı açmış olur ve yavaş yavaş yapmaktan korktuğunuz şeyleri başarabileceğiniz ihtimalini de görmüş olursunuz.
Kendinizi güvensiz hissettiğiniz noktalara daha iyi hazırlanarak onlarla daha rahat savaşabileceğinizi söylesek? Mesela iş görüşmesine gitmekten korkuyor ve yapamayacağınızı hissediyorsanız, artık bu size karın ağrısı veren bir durum olmuşsa, tekrar tekrar o iş görüşmesinin canlandırmasını yapın. Bu konuda ailenizden ya da arkadaşlarınızdan destek alabilirsiniz. Ya da sınavı kazanamayacağınızı düşünüyorsanız, zamanınızı tekrar gözden geçirerek daha verimli çalışmaya özen gösterin. Çekindiğimiz şeye önceden kendimizi hazırlamak ve bunun için gerçekten çalışmak o işi başarmak açısından da oldukça önemli olabilir.
Bir işi yapmadan önce derin bir nefes alıp öyle başlamak da bir diğer işe yarayan bir yöntemdir. Kulağa saçma geliyor olsa da denemekten herhangi bir zarar görmezsiniz değil mi? Bir şeye başlamaktan çekindiğinizde, ya da uzun zamandır yapmak istediğiniz o konuşmayı yapmadan önce, sokağa çıkmadan, birine açılmadan ya da o an yapmaktan çekindiğiniz her ne varsa derin bir nefes alın ve yapın.
Yapmak istediğiniz şeyleri asla ertelememeye özen gösterin. Sürekli ertelediğiniz işler sonrasında bunları yapamazsınız bu size kendinizi ne kadar güvende hissettirebilir ki? Yapmak istediğiniz bir şeyi ne kadar ertelerseniz, bu kendi yeteneklerinize güvenmemenize sebep olabilir. Bu yüzden şu an yapmak istediğiniz her ne varsa bu makaleyi okumayı bitirdikten sonra aksiyon alın ve hemen başlayın. Atacağınız küçücük bir adım bile kendinizi mutlu hissetmek için yeterli olmaya yetecektir. İlla başladığınız işi tamamlamaya, hemen bitirmeye gerek yok ihtiyacınız olan sadece o adımı atacak cesareti göstermek.
Ya kendine güvenmekle vücudunuzun duruşunun da ilgili olduğunu söylesem? Postürün aslında kendine güvenli olup olmamakla da ilişkisi vardır. Kambur ve eğik durmaya eğilimli olmak ve sürekli bu duruşu benimsemek hem kendiniz için hem de etrafınızdaki kişiler için yanlış bir izlenim oluşturabilir. Hemen aynaya bakın ve duruşunuzu gözlemleyin ne görüyorsunuz? Eğer ki kambur duran bir sırt görüyorsanız hemen dik durmaya başlayın ve vücudunuzu buna alıştırın. Bir şey yapmak isteyip cesaret edemediğinizde vücudunuzu dikleştirerek o adımı hemen atın. O zaman kendinize daha güvenli hissettiğinizi göreceksiniz.
Bazen kendi kendimizle kavga haline girebiliyor ve kendimize istemsizce saldırabiliyoruz. İçimizdeki ses sürekli, sen başarısızsın, hiçbir şey yapamazsın, sen beceriksizsin diyor olabilir ve siz de bu sesle savaşmaya çalışıyor olabilirsiniz. Bu nedenle o sesi susturmak için geçmişte başardığınız bütün her şeyi listelemeyi deneyebilir ve o listeyi okudukça içinizdeki o sesi susturmayı başarabilirsiniz. Geçmişte başardığınız ve farkında olmadığınız her şey aslında gelecekte de başarabileceğiniz her şeyin teminatıdır. Sizin sadece bunları bulmaya ve bir adım atmaya ihtiyacınız var. Unutmayın dünya sizin ayaklarınız altında ve isteyip de başaramayacağınız şeyler çok çok azdır. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi, kendinizle kavga etmeyi bir kenara bırakın, derin bir nefes alın, sırtınızı dikleştirin ve o adımı atın.